خور و بیابانک

برا ی مسافرت از تهران به نائین و خور ۲ مسیر و جود دارد

• تهران(۷) – قم(۷) – کاشان(۷) –اردستان(۷۱)- نایین (۶۲) – انارک(۶۲)- چوپانان – فرخی – خور (۶۲)
• گرمسار (۴۴)– سمنان(۳۶) – حسنیان(۸۱) – جندق – خور (۶۲)
• شماره اتوبان داخل پرانتز درج شده است

مسیر اول حدود ۷۰۰ کیلومتر و مسیر دوم حدود ۶۰۰ کیلومتر می باشد ولی اگر مقصد شما نایین باشد، مسیر اول کمتر از مسیر دوم است

از تهران تا نایین حدود ۶ ساعت راه هست و بیشتر مسیرها محدودیت سرعت ۱۲۰ تا دارد . بیشتر مسیر توسط دوربین های سرعت ، کنترل می شود که بعضا علاوه بر سرعت، میانگین سرعت بین دو دوربین ها محاسبه می شود ولی مسیر به شکلی هست که تا ۱۶۰ کیلومتر به راحتی میشود رفت و بزرگراه یکطرفه دارد.

 

بهمن ۱۳۹۴

روز اول سفر

ما (من و دو دوستم به نام های مهدی و پدرام) ساعت ۳ بعداز ظهر راه افتادیم و از مسیر ۱ حدودا ساعت ۱۰ شب رسیدیم نایین . در مسیر هم چند جا توقف کوتاه داشتیم

نایین دو هتل دارد یکی هتل گل نرگس که در همان جاده تهران به نایین (نرسیده به نایین ) می باشد و یکی هتل جهانگردی نایین که داخل شهر نائین می باشد. البته اگر از کسی در نائین بپرسید آدرس یه مهمانسرا را به شما بدهد ، همه آدرس ” جهانگردی نائین ” را به شما می دهند. در واقع ما فقط یک مهمانسرا پیدا کردیم که در همان خیابان هتل جهانگردی نایین واقع شده به اسم مهمانسرا …..

مهمانسرای جهانگردی نایین:

واقع در خیابان رجائی / مهمان سرای زیبا با سبک سنتی / اتاق ها فقط دو تخته با امکان اضافه کردن یک نفر/ اتاق ها دوبلکس بوده و معماری آن زیباست/ سیستم گرمایشی شومینه و سرمایشی کولر آبی دارد/ پارکینگ دارد / اینترنت شبی ۵۰۰۰۰ ریال بوده که اتاق ههای انتهای سالن را پوشش نمی دهد

قیمت یک شب حدود ۱۴۰۰۰۰۰ ریال و برای یک نفر اضافه حدود ۴۰۰۰۰۰ ریال بوده که شامل صبحانه می باشد.

صبحانه ساده در محیط نسبتا سنی دارد. صبحانه شامل نون/پنیر/کره/مربا/ عسل/ چای/ آب پرتقال/نیمرو (کلا در هتل هایی که در این مسافرت رفتم، نیمرو را باید درخواست کنید و در بوفه وجود ندارد) کسانی که اهل عکسی هستند در این هتل می توانند عکس های خوبی بگیرند

عکس های هتل جهانگردی

هتل گل نرگس

واقع در آخر جاده تهران به نائین/ پارکینگ دارد / صبحانه ساده/ گرمایش: شفاژ و سرمایش: کولر/ قیمت ها با هتل جهانگردی تفاوتی ندارد

ما در هر دو هتل اقامت داشتیم و به هم مهمانسرای جهانگردی نائین را پیشنهاد می کنم که از هر نظر از گل نرگس بهتر بود . تنها ایراد جهانگردی نایین ، سرویس اضافه برای نفر سوم بود. همانطور که گفتم اتاق های این هتل فقط ۲ تخته است و برای نفر سوم ۴۰۰۰۰۰ ریال دریافت می کنند ولی فقط یه تشک نازک به شما می دهند. با این حال نسبت به هتل نرگس خیلی بهتر است.

ما شب اول سفر در مهمانسرای جهانگردی نایین اقامت داشتیم.

روز دوم سفر

صبح پس از صرف صبحانه در هتل جهانگردی نائین، هتل را تحویل داده و راه افتادیم

نائین یک شهر تاریخی است که جاذبه های زیادی دارد ولی متاسفانه ما عجله داشتیم لذا تنها توانستیم مسجد جامع نائین را ببینیم

مسجد جامع نایین:

 

طبق صحبت های آقایی که آنجا ما را راهنمایی کرد قسمت قدیمی مسجد که در زیر زمین است و در واقع بدون مصالحی ساخته شده است، مربوط به ۱۲۰۰ سال پیش بوده و قسمت صحن حدودا مربوط به ۱۰۰۰ سال پیش می باشد. قسمت زیر زمین با کندن زمین ساخته شده است.

این شخص لطفی به ما کرد و بعد از اینکه همه توریست ها از آنجا رفتند، چراغ های زیر زمین را خاموش کرده که محیط زیبایی جهت عکاسی ایجاد شد.

 

 

دیگر جاهای دیدنی نائین : (منبع http://www.naeiniau.ac.ir/fa/naeinjazebe.aspx)

جاذبه‌های تاریخی و معماری شهرستان نایین

  مساجد:

مسجد بابا عبدالله: این مسجد در محله سرای‌نو، درست در جنب بازار تاریخی نایین قرار دارد. مسجد باباعبدالله درسال ۷۰۰ ه.ق مقارن با سلطنت غازان‌خان مغول ساخته شده است. این بنا دارای گنبدخانه‌ای عظیم و مرتفع است که در انتهای جبهه قبله قرار گرفته و مقابر زیادی در آن وجود دارد که گویا از افراد متشخص دوران ایلیخانیان هستند. مسجد در کنار این گنبد بنا شده است. این بنا به صورت دو ایوانی و دارای رواق‌های متعدد و زیرزمینی وسیع است زیر زمین از روزنه‌هایی که با سنگ مرمر شفاف و نازک پوشیده شده‌اند، نورمی‌گیرد.

مسجد جامع قدیمان: این مسجد اولین مسجد جامع نایین بوده است و در محله کلوان قرار دارد.

مسجد خواجه خضر: این مسجد در انتهای بازار نایین و در محله نوآباد، قرار دارد. مردم نایین آن را مسجدخواجه می‌گویند. ورودی مسجد خواجه کاملا در جلو راسته بازار واقع شده است. شبستان ومهتابی بسیار زیبای مسجد، از قسمت‌های دیدنی آن است.

مسجد شیخ مغربی: این مسجد دربازار نایین قرار گرفته، بانی آن عارف و زاهد مشهور نایین (شیخ مغربی) است که درگنبد خانه مسجد مدفون است.

مسجد سر کوچه محمدیه: مسجد سرکوچه با قدمتی بسیار زیاد یکی از مساجد اولیه ایران محسوب می‌شود. پلان این مسجدمستطیل شکل است با گنبدی در وسط و در قسمت فوقانی بنا، کتیبه‌های کوفی به رنگلاجوردی که آیاتی از قرآن مجید بر آن نقش زده‌اند. این مسجد در نخستین سده‌های ه.ق احداث شده است.

مسجد جامع محمدیه: مسجد جامع محمدیه در شمال نایین در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم ه.ق ساخته شده است. بنای مسجد به صورتی دو ایوانی است که از اجزاء مختلفی نظیر صحن، رواق‌های متعدد محراب باتزیینات جزئی شبستان سرداب، مهتابی، وضوخانه و پایاب قنات (که هنوز فعال است) تشکیل شده است. محراب مسجد و طاق‌های دو طرف شبستان، شباهت کاملی با مسجد جامع نایین دارد. در این مسجد همچنین دارای منبر بسیار زیبا و نفیسی است.

مسجد جامع روستای بافران: ساخت این بنا مربوط به قرون اولیه ه.ق است این مسجد به صورت دو ایوانی، با یک مناره و از خشت ساخته شده است که در واقع اهمیت آن نیز به همین خاطر است. این مسجد شامل شبستان، زیر زمین، صحن و حیاط و… است. مناره این مسجد مربوط به دوره سلجوقی است.
 خانه‌های تاریخی:

خانه پیرنیا(موزه): این خانه مقابل مسجد جامع نایین قرار گرفته و یکی از یادگارهای ارزشمند دوره صفویه است. نخست سیدی از اهالی زواره به عنوان نماینده شاهان صفوی در این خانه حضور داشته و به رفع ورجوع امور شهر نایین می‌پرداخته. بعدها این خانه به خاندان پیرنیا رسیده است. گچ‌بری‌ها و نقاشی‌های ایوان شاه‌نشین و کرسی و اطاقک فوقانی چشم‌نواز و خیره‌کننده است. در این گچ‌بری‌ها تزیینات متنوع معماری چون رسمی‌بندی، کاربندی، یزدی‌بندی و… است. یکی از محققین خارجی معتقد است اولین دوره صفویه دراین خانه کار شده است کنار نقاشی روی دیوار اشعار زیبایی نیز نقش بسته است در قسمت ایوان شاه‌نشین تصاویرزیبایی از هفت پیکر نظامی بر دیوارها نقاشی شده است. فضای اصیل مساکن سنتی موجود درخانه عبارتند از: ورودی، هشتی، غلام گردش، ایوان شاه‌نشین، اطاق نشیمن پاکرسی،دلان، بخش تابستان‌نشین و زمستان نشین. این خانه در سال ۱۳۷۳به موزه مردم شناسی کویر نایین تبدیل گشت و اداره میراث فرهنگی نایین در این خانه مستقر است.. در این موزه اشیاء وسایل و لوازم و به طور کلی عناصر فرهنگی مردم کویر اعم از پوشاک، ظروف فلزی و چوبی، صنایع دستی، کارگاه‌های مختلف عبا بافی،گلیم‌بافی، آهنگری سنتی، سفالگری، قالی‌بافی و آداب و رسوم و اعتقادات مردم بااشیاء موجود، ترکیب فرهنگی مردم کویر برای بازدیدکنندگان به نمایش گذاشته می‌شود. در این موزه چاپخانه سنتی بسیار زیبایی نیز از گردشگری پذیرایی کرده و فروشگاه کتاب میراث فرهنگی کتاب در زمینه‌های مختلف فرهنگی عرضه می‌نماید.

خانه تاریخی فاطمی: این خانه درست در میان بافت قدیم، در کنار بازار و بنای تاریخی نارین قلعه قرار دارد. این خانه مربوط به دوره قاجار و متعلق به خاندان فاطمی بوده،  دارای بخش های اندرونی، بیرونی، حیاط خلوت، تالار ارسی و گوشواره با تزیینات گچ‌بری، نقاشی معرق‌کاری و نیز درهای زیبایی مشبک کاری است.

کاروانسرای بلاباد: این کاروانسرا در روستای بلاباد، در کنار جاده اصفهان نایین قرار گرفته و از جمله کاروانسرا‌های دوران صفویه است. کاروانسرای بلاباد با مصالح سنگ و خشت پخته دارای طراحی همانند کاروانسراهای این عهد است، با شاه‌نشینان مصفا که بر چشم‌انداز زیبای روستای بلاباد و باغ‌های آن گشوده شده است. این کاروانسرا رو به ویرانی بود که باهمت سازمان ایرانگردی و جهانگردی استان اصفهان بازسازی و مرمت شده است. در شهرستان نایین کاروانسرای نو گنبد و مشجری نیز از دوران صفویه باقیمانده‌اند. کاروانسراها:

کاروانسرای نیستانک: این بنااز آثار با شکوه و نفیس عهد قاجار است که متناسب با شرایط اقلیمی منطقه و طبیعت کویری آن ساخته شده است. بنای کاروانسرا مستطیلی است به طول ۶۷ و ۶۴ متر که به دست یک تاجر یزدی به نام کلاه‌دوز بنا گردیده است. حیاط کاروانسرا از داخل یک هشت ضلعی است. در هر ضلع آن پنج صفه قرار دارد که از سطح زمین بلندترند. صفه‌های میانی دارای سقف هلالی بسیار زیبا هستند و هر صفه به اتاقکی مربوط است که دارای بخاری دیواری است. حیاط کاروانسرا شاه‌نشین‌هایی دارد که برای سکونت افراد خاص و متمول مورداستفاده قرار می‌گرفته است. این کاروانسرا دارای گنبدی زیبا می‌باشد که بادگیری درسمت آن قرار دارد. روی پشت بام سقف هایی هلالی زیبا در حدود ۵۱ گنبد کوچک و متقارنو یک گنبد بزرگ قرار دارند و حفره‌های منظمی در کنار هم برای تهویه هوا و بیرون راندن دود آتش بخاری‌های دیواری تعبیه شده است. دور تا دور صفه‌ها و پشت آن‌هادالان‌های به هم پیوسته برای نگهداری ستوران وجود داشته است.

 بازارها:

بازار نایین: بازار نایین قلب تجاری و معبر اصلی بافت قدیم نایین مملو از تجار، کسبه و خریداران بود اما اکنون در سکوت فرو رفته است. طول این بازار تاریخی که شامل ۱۷۰ باب مغازه است از دروازه چهل دختران شروع شده و به مسجد خواجه خضرمنتهی می‌شود. ، بیش از یک هزارمتر و عرض آن بین سه تا پنج متر متغیر است که زمانی به عنوان مهمترین مرکز تجاری شهر و به عنوان قلب بافت قدیم منطقه کویری نایین محسوب می شده است. این بازار مسقف است و نوع معماری آن به گونه‌ای است که با کوچه‌های فرعی و اصلی به حسینیه‌ها و مراکز محلات مربوط می‌شود. این بازار دارای چهار سوق است. دکان‌های این بازار با طرح‌هایی متنوع و متفاوت ماندن در بازار را تحمل پذیرترکرده و از یکنواختی و دور نگه داشته است. این بازار در حال حاضر به علت انتقال مغازه‌های آن تا چند سال پیش فعال بودند و بازار شلوغ و پر رونق بود. چند اثر مهم وتاریخی شهر نایین چون مسجدشیخ مغربی، مسجد خواجه و حسینیه چهل ‌دختراندر این بازار واقع شده‌اند. بازار نایین از جمله بازارهایی است که در دوران‌های مختلف توسعه یافته است. و دردوره ایلخانان بیش از هر زمان دیگر توسعه یافت. ورودی بازار یکی از مهم‌ترین دروازه‌ها شهر محسوب می‌شده است. این مجموعه دارای دو کاروانسرا نیز هست. سقف این بازار گنبدی و طاقی ضربی است که نورگیرهایی دایره ای شکل در وسط طاق‌های آن پیش‌بینی شده است.

باغ مصلای نایین:

مصلای شهرنایین، باغی وسیع و زیبا ست که تا چند سال پیش تفرجگاه مردم نایین بوده است دیوارهای آجری آن بلند و کنگره‌ای است. چهار برج به طور قرینه در چهار گوشه آن قراردارد. درب اصلی باغ در سمت شمال شرقی، رو به امامزاده سلطان سید علی باز می‌شود. درمحل ورود به حیاط یک هشت ضلعی ورودی آن هشتی، بالا خانه‌ای است هست که محل کتابخانه مرحوم معاضد السلطنه پیرنیا بوده است. وسط باغ بقعه‌ای هشت ضلعی هست که دو سه پله از سطح زمین بلندتر است. این ساختمان به صورت چهار ایوانی است و بر فراز آن گنبدی بلند و زیبا هست که با کاشی فیروزهای رنگ پوشیده شده است. زیر گنبد مرحوم حاج عبدالوهاب و حاج محمد حسن کوزه کنانی به خاک سپرده شده‌اند. حاج عبد الوهاب، عارف شهیر و جد اعلای خاندان پیرنیاست. ساختمان بقعه مربوط به عهد قاجار است. یه فاصله کمی از ورودی، سنگ مرمر نفیسی نصب شده که تاریخ آن مربوط به سال ۹۳۵ه.ق است. این سنگ متعلق به مزار سید علی بن احمد نور بخش (بزرگ سلسله نور بخشیه) معاصر شاه طهماسب صفوی است. در یکی از اضلاع باغ آب انباری ساخته شده که دارای دو راه پلهاست. یکی از این راه پله‌ها در بیرون باغ و افع شده است این آب انبار دارای دو بادگیر بلند و زیبا نیز می‌باشد.

آسیاب ریگاره:

آسیاب آبی ریگاره در محمدیه‌ی شهر نایین به عنوان یکی از شاهکارهای معماری و هنری شهرستان نایین محسوب می‌گردد. این آسیاب با تکنیک و روش کند و به وسعت بسیار زیاد به طول دست کم ۱۵۰ متر و عمق ۳۰ متر در دل خاک ایجاد شده است.

سنگ‌های بزرگ این آسیاب بوسیله آب قنات بسیار قدیمی کیخسرو که در عمق ۱۸ متری در زیر زمین به طرف تنوره‌ی آسیاب هدایت و با فشار زیاد بر روی چرخ‌های آسیاب فرو می‌ریخته به حرکت در می‌آمده است. ورودی اصلی آسیاب در عمق ۳ متری ایجاد و در زیرزمین با عبور از دالانی بزرگ به طول ۶۰ متر و با شیب بسیار تند به مرکز اصلی و جایگاه اصلی آسیاب متصل می‌گردد. این دالان با ارتفاع متغیر ۲ تا ۴ متر و با شیب بسیار تند و به صورت عجیبی کنده شده است. در محوطه اصلی آسیاب در عمق ۲۵ متری به فضاهای متعدد از جمله اتاق‌ها و محل اسطبل و محل قرار گرفتن سنگ‌های آسیاب و تنوره برخورد می‌نماییم. در این قسمت سکوهایی برای گذاشتن کیسه‌های گندم و آرد تعبیه شده است. بر اساس گفته‌های پیشینیان محل این آسیاب در زمان کیخسرو و بیش از ۲۰۰۰ سال پیش ساخته شده است چنانچه ضرب المثل‌های گوناگونی به این آسیاب منسوب می‌باشد.

 امامزاده‌ها:

امامزاده سلطان سید علی(ع): این امامزاده فرزند امام موسی کاظم(ع) است. بنای بقعه آن در اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم ه.ق ساخته شده است. بانی آن میر جلال الدین احمد بوده که جلوی در شرقی حرم امامزاده دفن شده است. میرجلا الدین از برزگان نایین دفن شده‌اند مردم نایین به امامزاده اعتقادی کامل دارند از این رو تا چند سال پیش اموات خود را در صحن حرم دفن می‌کردند. بالای حرم، گنبدی بزرگ و زیبا، با کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ وجود دارد. کنار امامزاده زایر سرایی هست که زایران امامزاده در آن ساکن می‌شوند. بنای زائر‌سرا نیز از جمله آثار ارزشمند امامزاده به شمار می‌آید.

 امامزاده سلطان موصله: ازدیگر امامزاده‌های نایین که دارای بنای تاریخی هستند، ساختمان امامزاده سلطان موصله مربوط به قرن هشتم یا نهم ه.ق است. شهر نایین دارای چندین امامزاده دیگر به شرح زیراست: امامزاده ابو محمد، امامزاده جنید،امامزاده عبدالله، امامزاده ابراهیم، امامزاده پیرمردان، امامزاده فاطمه نساءو…

 قلعه‌ها:

نارین قلعه: از مهم‌ترین وقدیمی‌ترین بناهای شهر نایین، قلعه‌ای است به نام «نارین قلعه» یا «نارنج قلعه». این قلعه بنا بر نوع مصالح و سبک بنا، مربوط به دوران پارت‌ها یا ساسانیان است. که از آن به عنوان دژ یا کهن دژ شهر استفاده می‌شده است. به ویژه آن که این بنا درست درمیان بافت تاریخی نایین قرار گرفته است. درباره کارکرد قلعه اطلاع صحیحی در دست نیست. اما گمان می‌رود این قلعه، همراه با فضای اطراف، مرکز اداری و نظامی شهر بوده باشد. متأسفانه امروزه از این بنا چیزی جز چند دیوار خشتی و بقایای یک قلعه عظیم باقی نمانده است.

قلعه عاشوراگاه (آشورگاه): این قلعه از معروف‌ترین بناهای نایین است که بالای کوهی مشرف بر محله زیبای محمدیه قرارگرفته است. عاشوراگاه تقریبا از تمام نقاط محمدیه و از جاده نایین به انارک دیده می‌شود. چنانچه به محض ورود به محمدیه نخستین بنایی که به چشم می‌خورد قلعه عاشوراگاه است. بنابر موقعیت سوق الجیشی این قلعه احتمالا از آن به عنوان دژی دفاعی استفاده می‌شده است. راهزنان فرهنگ، بارها به این قلعه دستبرد زده و اشیاء عتیقه فراوانی از آن به یغما برده‌اند، از این رو در قلعه فعلا بسته است. با این همه، شکوه این قلعه چندان است که تماشای آن از جای جای محله محمدیه روح را بر می‌انگیزد.

قلعه یا برزو – نیستانک: اندکی دورتر از کاروانسرای مشهور نیستانک در مدخل روستا دژی کوچک اما بسیار مستحکم قراردارد که یکی از دلایل ادعای مردمان مبنی بر تعلق این روستا به برزو نبیره رستم دستان است. این قلعه دارای پی و دیوارهای بسیار قطوری است چندان که نیمی از حجم آن پی‌ها و دیوارها تشکیل می‌دهند. این دژ از بیرون یک مکعب مستطیل عظیم و از درون یک هشت ضلعی کوچک و مدور است. بنای دژ در سه طبقه ساخته شده که طبقه اول آن یک هشتی باسه اتاقک و یک راهرو کوتاه با یک دیوار سنگی است. طبقات دوم و سوم فضای گسترده‌تری هستند که با پله‌های تو در تو به هشتی راه می‌یابند. دژ علاوه بر ورودی کوتاه و درسنگی عظیم، دارای راهی مخفی است که خروج آن گم شده است یا فعلا نا معلوم است.
آتشکده سپرو: بقایای این آتشکده چند سال قبل برفراز شیرکوه در روستای سپرو در ۳۰ کیلومتری شمال غربی شهرنایین کشف شده ولی هنوز اطلاعات زیادی از آن منتشر نشده است. از دیگر قلعه‌های موجود در نایین می توان قلعه رستم روستای بافران و قلعه شهداد مربوط به دوره سلجوقی و قلعه روستای مزرعه‌امام را یادکرد.

 آب انبارها:

مردم شهرستان نایین همچون بسیاری از مناطق مرکزی ایران به لحاظ شرایط اقلیمی و موقعیت کویری، آب مورد نیازخود را از آب انبارها تأمین می‌کنند. زیرا آب قنات‌های این مناطق شور و غیر قابل استفاده است از این رو مردم این نواحی از دورترین زمان‌ها با اندیشه و ابتکار خویش طبیعت ناسازگار را به مراد خود رام کرده‌اند که آب انبار یکی از آن‌هاست. آب انبارها از نظر عناصر و اجزاء ساختمان شباهت بسیاری با هم دارند. همه آن‌ها دارای یک منبع یا مخزن آب هستند، با سقفی گنبدی شکل که دو بادگیر هوای مخزن را تهویه و آب را خنک نگاه می‌دارند. در مناطق کویری از جمله شهرستان نایین هر محله دارای یک آب انبار بوده که تا چند سال پیش هم مورد استفاده قرار می‌گرفتند. معروف‌ترین آب انبارهای نایین عبارتند از:
آب انبار معصوم خانی: این آب انبار در محله چهل دختران و به روی آب انبار خان (دوقلو) مربوط به دوران بعد ازصفویه قرار گرفته است. هر دو این آب انبارها در نزدیکی نارین قلعه واقع شده‌اند که یکی (آب انبار دوقلو) در زمینی پست در مجاورت قلعه و دیگری (معصوم خانی) بر سر راه اصلی و درست روبه‌روی نارین قلعه قرار دارند.

 حمام‌های تاریخی:

از حمام‌های تاریخی موجود درشهرستان نایین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
 حمام قدیمی نوآباد– حمام قدیمی پنجاهه مربوط به دوران صفویه به بعد. – حمام قدیمی کلوان مربوط به دوران صفویه به بعد. – حمام امام رضا(ع) محله چهل دختران.

 حسینیه‌های تاریخی:

در شهر نایین بسیاری از بناهابه تناسب محله‌های هفت گانه شهر متعدد و یا هفت فقره‌اند. از جمله در شهر نایین هفت حسینیه بیرونی و مسقف هست که بیش‌تر آن‌ها از نظر ساختار شباهت زبادی دارند. این حسینیه اغلب دارای یک صفه بزرگ (شاه نشین) و صفه‌های کوچک‌تری دور تا دور محوطه حسینیه‌اند و صفه معمولا دو طبقه‌اند. طبقات بالا که غرفه نامیده می‌شوند؛ مخصوص بانون است. گنبد حسینیه های مسقف بیشتر بر مربع منظمی قرار دارد که در قسمت کاسه گنبد به ۸ ضلعی و در بالا به ۱۶ ضلعی تقسیم می‌شود. مصالح این حسینیه ها اغلب آجراست و قدمتی در حدود ۷۰ تا ۱۰۰ سال دارند. در نایین حسینیه‌ها را میدان نیزمی‌نامند زیرا در قدیم غیر از عزاداری، محلی برای تبادل نظر افراد محله وتصمیم‌گیری‌های عمومی نیز بوده است. مهم‌ترین حسینیه‌های نایین عبارتند از: حسنیه نوآباد، حسینیه پنجاهه،حسینیه چهل دختران، حسینیه سرای‌نو، حسینیه کلوان، حسینیه باب‌المسجد، حسینیه کویسنگ (گودالو). 

 یخچال‌های قدیمی:

در شهرستان نایین و حتی درپاره‌ای مناطق غیر مسکونی، یخچال‌های قدیمی یکی از مناظری است که با مخروطی خود،چشم را نوازش می‌دهند. از مهم‌ترین و زیباترین یخچال‌های شهرستان نایین، یخچال واقع در محله کلوان نایین است. یخچالی نیز در محمدیه، پشت کوهی که قلعه عاشورگاه بر فرازآن است وجود دارد. این یخچال با کوه «کلیزه» در دور دست بیابان هماهنگی شگفتی ایجادکرده است. همچنین یخچال روستای بافران جزو یخچال‌های جذاب منطقه‌اند.

 بافت شهری:

بافت نایین: یکی از زیباترین جاذبه‌های شهرستان نایین بافت شهری یا روستایی مناطق مسکونی آن است. این بافت ترکیب چشم نوازی از خط و منحنی‌ها است. دیوارها پشت بام‌های گنبدی پیچ در پیچ. چنانچه درکوچه پس کوچه‌های نایین در خاطراتی گنگ و دور مانده غوطه ور می‌شویم و احساسی مبهم و ناشناخته گام‌هایمان را کند می‌کند تا صدای کسی را درون خیال و خاطره‌های خودبشنویم و از کوچه‌های نایین دل نمی‌کنیم.

بافت محله محمدیه چشم اندازخاطره‌های دیروز: محله محمدیه از جذاب‌ترین مناطق بخش مرکزی نایین است. این محله به موقعیت و نمای زیبا مورد توجه گردشگران است. در مرکز این محله تپه‌ای قرار گرفته که بر بالای آن قلعه زیبای آشورگاه ساخته شده است. در پایان تپه کارگاه عبا بافی در دل زمین کنده شده‌اند و مرد سالخورده در این کارگاه به بافت عبا مشغولند. مردم محل این کارگاه را «سرداب» می‌نامند. محله محمدیه دارای سبط‌های متعدد و گذرها و گنبدهای زیبا و بناهای تاریخی بسیار است. جاذبه‌های فرهنگی – هنری- عبا بافی- از صنایع رایج و معتبر نایین عبا بافی است. عبا بافان، محصول خود را از کرک و پشم شتر در رنگ‌های زرد، مشکی، سرخ و خرمایی می‌بافند. مهم‌ترین مرکز عبابافان نایین در محمدیه قراردارد. کارگاه‌های این عبابافان و نیز نحوه کار آن‌ها یکی از جاذبه‌های تماشایی این منطقه محسوب می‌شود.

حدود ساعت ۱۰:۳۰ بود که نائین را به مقصد مهرجان ترک کردیم . برای رسیدن به مهرجان اول باید به خور رفت که مسیرش حدودا ۳ تا ۳٫۵ ساعت بوده و در قسمت هایی جاده یکطرفه و در دو لاین رفت و برگشت مجزا بوده و بعضی جاها جاده دوطرفه می شود. مسیر بسیار خلوت بوده و به راحتی می شود ۱۶۰ کیلومتر در ساعت رفت ولی توجه داشته باشید محدودیت سرعت در بالاترین سرعت ۱۲۰ کیلومتر بوده و علاوه بر پلیس، دوربین های سرعت و میانگین سرعت هم وجود دارد همچنین در این مسیر بیشتر ماشین های سنگین در تردد هستند که باید با دقت بیشتر رانندگی کرد.

 

راه دوم که حدودا ۳۰ کیلومتر مسیر را کوتاه تر می کند – دقیقا در چوپانان جاده ای در سمت راست وجود دارد که از روستا های ایراج – اردیب – عروسان و گرمه رد شده و به مهرجان می رسد. این مسیر کوتاه تر است ولی پیچ های خطر ناک و جاده بدتری نسبت به جاده اصلی دارد و همچنین ماشین های خیلی کمتری از این مسیر عبور می کند.

پیشنهاد می کنم از جاده اصلی بروید بخصوص در شب مگر آنکه بخواهید از یکی از روستاهای ایراج –اردیب- عروسان یا گرمه بازدید داشته باشید.

البته ما از همین مسیر رفتیم

معرفی روستای گرمه و عروسان

موقعیت و تاریخچه * (منبع: http://www.isfp.ir/web/tourism/)
روستای عروسان از توابع بخش خور و بیابانک شهرستان نائین است که با مختصات جغرافیایی ۵۵ درجه و ۱ دقیقه طول شرقی و ۳۳ درجه و ۲۸ دقیقه عرض شمالی، در ۲۳۴ کیلومتری شمال شرقی نایین قرار گرفته است. این روستا از سطح دریا، ۹۲۰ متر ارتفاع دارد و آب و هوای آن گرم و خشک است. رودخانه فصلی فراخ از ۲ کیلومتری جنوب روستا عبور می‌کند و کوه دوانبارو و روستای گرمه نیز در شمال آن واقع شده‌اند.
روستای گرمه، که در ۶ کیلومتری روستای عروسان واقع شده است، از نظر اقلیم، نوع معیشت، معماری و فرهنگ عمومی با روستای عروسان مشابهت دارد و در نوع خود یک جاذبه کم‌نظیر به حساب می‌آید.
زیارتگاه، خانه‌های بافت قدیم با معماری خاص مناطق کویری و آب انبارهای روستا قدمت تاریخی نسبتاً طولانی دارند و نشانگر تاریخ کهن استقرار انسانی در روستای گرمه و عروسان است.
مردم روستاهای گرمه و عروسان با گویش محلی خاص «گرمه‌ای» سخن می‌گویند، مسلمان و پیرو مذهبی شیعه جعفری هستند.
الگوی معیشت و سکونت
براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵، جمعیت روستای روسان ۲۶۶ نفر بوده است که در سال ۱۳۸۵ به ۲۷۰ نفر افزایش یافته است.
اقتصاد روستای عروسان بر فعالیت‌های زراعی، باغداری، پرورش شتر و تولید صنایع دستی استوار شده است. پنیر، کره محلی، رب انار، خرما، انواع سبزیجات، صیفی‌جات، پنبه، گندم، جو و ارزن، محصولات متنوع دامی، زراعی و باغی این روستا هستند.
طبیعت کویری موجبات پرورش شتر را فراهم نموده و گروهی از مردم به پرورش شتر اشتغال دارند. از انواع صنایع دستی تولیدی مردم روستای عروسان می‌توان به جارو، زنبیل، کلاه تزیینی، گیوه، پلاس، گلیم شتری، گلیم بزی، سبد با چوب انار، پارچه‌های دست باف و طناب با الیاف خرما اشاره کرد.
روستای کوهپایه‌ای عروسان به دلیل نزدیکی به کویر نمک، تحت تأثیر اقلیم گرم و خشک می‌باشد و معماری آن نیز، از معماری مناطق کویری تأثیر پذیرفته است. بافت مسکونی روستا، به صورت متمرکز در پای کوه گسترده شده است و معابر اصلی آن آسفالت است. فضاهای مشترک در خانه‌های روستایی عبارتند از: اتاق‌ها، حیاط مرکزی، باغچه، ایوان، دیوارهای ضخیم و خروجی‌های کوچک. درها و پنجره‌های واحدهای قدیمی، چوبی است و مصالح عمده به کار رفته در آن‌ها، مشتمل بر گل، خشت، چوب و آجر است.
جاذبه‌های گردشگری
روستای عروسان در فاصله ۵۰ کیلومتری کویر نمک قرار دارد. چشم‌انداز مسحور کننده شن‌های روان در دشت‌های گسترده، آسمان پرستاره، سکوت محض و منظره بی‌بدیل آفتاب در طلوع و غروب از جمله زیبایی‌های کویر نمک است که کویر نوردان بسیاری را به قلمرو پر رمز و راز خود فرا می‌خواند.
نخلستان‌های سرسبز به خصوص در ایام برداشت محصول از دیگر جاذبه‌های روستاست. در این نخلستان‌ها، بیش از ۶۰ نوع خرما به عمل می‌آید.
آبگرم معدنی که در فاصله ۱۸ کیلومتری روستا قرار دارد، در ایام مختلف سال، گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کند.
به دلیل نزدیکی روستا به کویر نمک و کمی نزولات جوی، چندین آب انبار در داخل و اطراف روستا و در کنار مسیل‌ها ساخته شده که در گذشته‌های دور، آب آشامیدنی مردم را تأمین می‌کرده‌اند. محل ساخت آب انبارها، مصالح به کار رفته، سیستم خنک کننده، پله‌های ورودی، شیر برداشت و همچنین سیستم رسوب‌گذاری و تاریکی داخل آب انبار از جمله ویژگی‌های منحصر به فرد این نوع فضاهاست که نظر گردشگران و کویرنوردان را به سوی خود جلب می‌کند.
در این روستا، آرامگاه دو امام‌زاده وجود دارد که مورد احترام مردم و زائران است. مردم روستا، مراسم مختلف مذهبی و فرهنگی خود را در مسجد یا در این اماکن برگزار می‌کنند.
از ویژگی‌های فرهنگی مردم روستای عروسان می‌توان به برگزاری مراسم تعزیه و نوحه خوانی در ایام ماه محرم اشاره کرد. از دیگر آیین‌ها و مراسم متداول در بین مردم می‌توان به آیین‌های خاص در مراسم عروسی مانند حنابندان، عروس کشون و سرتراشون و همچنین به مراسم «نخل برداری»، «الوداع» ماه رمضات «برات» نیمه شعبان، «زنبیل داران»، «علم داران» و مراسم عید نوروز، چهارشنبه سوری و شب‌های یلدا اشاره کرد.
موسیقی محلی در مراسم شادی و عروسی‌های روستا، امری متداول است. خوانندگان بومی، اشعار محلی و قدیمی را با همراهی ساز و دف اجرا می‌کنند. زمزمه ترانه‌های محلی، در هنگام فعالیت در مزرعه و باغ نیز میان روستاییان رایج است.
گیتن و الک دولک از بازی‌های محلی رایج در میان جوانان روستاست.
از صنایع دستی و سوغاتی‌های روستا می‌توان به جارو، زنبیل، کلاه زنبیلی، گیوه، پلاس، گلیم شتری، گلیم بزی، سبد با چوب انار، پارچه‌های دست باف، طناب با الیاف خرما، خرما، شیره خرما و رب انار اشاره نمود.
آبگوشت محلی، کلاجوش (کله جوش)، آش ارزن، ارزن پلو، پلوی بلغور، گوجه بادمجان و آش هلگ، خوش طعم‌ترین غذاهای محلی و گردشگرپسند این روستا هستند.
دسترسی: این روستا از طریق شهرهای نایین، خور و طبس قابل دسترسی است و جاده‌ای آسفالت دارد.

گرمه و مازیار آل داود

یکی از جاهای دیدنی روستای گرمه است که برای اقامت نیز جای بسیار خوبی است . من خیلی دوست داشتم در این سفر یه شب اقامت در گرمه داشته باشم ولی قبلش با مازیار آل داود صحبت کردم و متاسفانه ایشان دقیقا در همان زمان، به تهران سفر کرده بود.

روستای تاریخی گرمه،از روستاهای بخش خوربیابانک،شهرستان نایین استان اصفهان است.سابقه فعالیت های گردشگری در این روستا باعث شده کهاین منطقه به عنوان مرکزی پر رونق و موفق در منطقه ،کشور جهان شناخته شود.رونق گردشگری در این منطقه با حضور فعالیت مازیار آل داوود شکل گرفت. (منبع: http://gardeshgariiran.ir/)

مازیار آل داوود اصالتا متعلق به روستای گرمه است لیکن با توجه به شغل پدر(مدرس زبان تخصصی درنیروی هوایی در تهران ،اصفهان ،شیراز،همدان و تبریز نیز زندگی کرده و آشنایی او با گرمه نتیجه پیوندها و گفتگوها و مسافرت های موقت خانوادگی یا شخصی به این روستا بوده است. با وجود اشتغال به تولید و تدریس در هنر سفالگری و سرامیک و آشنایی با فنون مجسمه سازی در تهران،نیاز روحی به بازگشت به طبیعت  روستای ابا اجدادی و احساس هم دلیبا روستائیانی که مهجور افتاده اند و مجبور به مهاجرت به شهرهای بزرک شده اند او را خسته از تلخی های زندگی شهری در سال ۱۳۷۶ با انگیزه خودسازی،احیای روستا و نشان دادن ارزش زندگی روستایی به اهالی ،به ویژه جوانان به این دیار کشاند.

دو سال اول در کلاته(مزرعه ای با چند اتاق در سه کیلومتری جنوب گرمه)چوپانی و سفالگری و فراگیری دانش و فنون بومی به ویژه از سالمندان با تجربه روستا و کسب آرامش و غنا از محیط سپری کرد.در این دوران به تدریج دوستان و برخی گردشگران خارجی نزد او می آمدند،در حالی که پذیرایی با حداقل اماکانات پذیرایی آنها بود تا این که امکان اجاره خانه موقوفه آبا اجدادی اش را یافت و با قرداد مرمت در ازای اجاره بها،با اداره اوقاف هماهنگ شد. به تدریج همسر ،پدر،مادر و خانواده برادرش نیز به این حرکت پیوستند و در گرمه ساکن شدند و مهمانسرای آتشونی شکل گرفت.

مازیار خانه شخصی خود را نیز با انگیزه الگوسازی با مرمت چند اتاق قدیمی موجود و افزون بخش های نوساز به شیوه ی بومی ساخت و با افزودن چند اتاق بیشتر در مجموعه ای کوچک امکان پذیرایی از دوستان و میهمان های خاص خود را نیز فراهم آورد.زمینی در پشت این ملک امکان گسترش را می دهد. وی همچنین در هر فرصتی علاقمندان و اهالی ساکن و مهاجر را به زندگی در روستا و سرمایه گذاری در آن تشویق و راهنمایی کرده است.

آتشونی پیش از این بارها میزبان  سفرا و مدیران شرکتهای بزرگ خارجی،هنرمندان و محققان و دانشجویان نیز بوده است .ثبت نام اتشونی و گرمه در کتاب لونلی پلانت( lonely planet)که پر رونق ترین مجموعه کتاب های بین المللی جهانگردی است.در جذب گردشگران خارجی بسیار موثر بوده است.

او در سال ۱۳۸۶ با حداکثر آرا به عضویت شورای اسلامی روستای گرمه درآمد و از این طریق نیز برای حفظ و احیای میراث فرهنگی و طبیعی توسعه  صنایع دستی و گردشگری تلاش کرد.در حال حاضر بخشی از ارزش های بالقوه منطقه با فعالیت های ۱۰ سال گذشته رونق اقتصادی را به همراه داشته و مردم بومی از درآمد مستقیم و غیر مستقیم گردشگری بهره می بردند.

بعد از توقف چند ساعته در مهرجان حدود ساعت ۱۶ به سمت خور به راه افتادیم از مهرجان تا خور فاصله زیادی نیست حود ۲۵ کیلومتر با ۲۵ دقیقه

خور و بیابانک روستای اجدادی من هست ولی من آخرین بار حدود ۳۰ سال پیش و سال های جنگ (۶۴-۶۵) آمده بودم . خیلی خاطره زیادی از آن زمان به یاد ندارم ولی خور ۳۰ سال پیش بسیار متفاوت بود با چیزی که می دیدم . تنها چیز هایی که به یاد دارم خیابان های خاکی، جوی هایی با اب های روان و زلال که پر از ماهی بود و اب انبار های نسبتا ترسناک .

دو آب انبار در میدان خور

آدرس جی پی اس   ۵۵٫۰۸۳۱۴۸ و ۳۳٫۷۷۰۲۶۵

الان اون آب انبار هایی که از قدیم یادم مانده بود ، در وسط یه میدان قرار گرفته . در بین راه هم به این موضوع دقت کردم و دیدم اکثر آب انبار ها درب دارند و درب آن ها بسته هستند ولی قدیم این شکلی نبود . بعضی از اب انبار ها پله خورده و پایین می روند (مثل همین آب انبار های وسط میدان که فکر می کنم ۲۰ تا پله می خورد ) ولی بعضی ها کوچک هسند و چند پله بیشتر ندارند که در ادامه سفر و بازدید از روستای مصر، از یکی از آنها بازدید کردیم.

نمی دانم در خور چند تا هتل یا مهمانسرا دارد ولی بهترین هتل آنجا هتل بالی هست (تا اونجا که من اطلاع دارم) یه محیط آرام ، با فضای سنتی و امکانات نسبتا خوب.

مدیر آنجا آقای امینی بود که پس از سال ها به روستای خود برگشته و به همراه خانواده ، این هتل را اداره میکنند. صحبت کوتاهی با ایشان داشته و از تجربیات ایشان استفاده کردم. البته ایشان عمو ها و جد پدری مرا (مرحوم ادیب آل داود) به خوبی می شناختن ولی متاسفانه اطلاعات بنده از گذشته، بسیار محدود می باشد.

اولین جایی که بی صبرانه انتظار بازدیش را داشتم، آرامگاه استاد حبیب یغمایی (عمو پدر و دایی مادرم) بود.

حبیب یغمایی

۱۲۸۰-۱۳۶۳ در خور و بیابانک به دنیا آمده و در تهران دار فانی را ودا گفت. در سال ۱۳۱۴ به مدریت کل نگارش وزارت معارف منصوب شد  و به مدت ۳۰ سال ماهنامه ادبی- فرهنگی یغما را منتشر کرد. با این حال شاید همگی حبیب یغمایی را از شعر ” زاغکی قالب پنیری دید” بشناسیم

ظاهرا کلید دار آرامگاه استاد حبیب یغمایی، میراث فرهنگی بوده که متاسفانه زمانی که ما جهت بازدید رسیدیم (۵شنبه عصر) درب آرامگاه قفل بود.لذا از پشت درب بسته فاتحه برای ایشان خواندیم و در ادامه شعر “وصیعت” ایشان را زمزمه کردم.

من نمی خواهم که بعد از مرگ من افغان کنند

دوستان گریان شوند و دیگران نالان کنند

من نمی خواهم که فرزندان و نزدیکان من

ای پدر جان ! ای عمو جان ! ای برادر جان کنند

من نمی خواهم پی تشییع من خویشان من

خویش را از کار وا دارند و سرگردان کنند

من نمی خواهم پی آمرزش من قاریان

با صدای زیر و بم ترتیل الرحمن کنند

من نمی خواهم خدا را گوسفندی بیگناه

بهر اطعام عزادارن من قربان کنند

من نمی خواهم که از اعمال ناهنجار من

ز ایزد منان در این ره بخشش و غفران کنند

آنچه در تحسین من گویند بهتان است و بس

من نمی خواهم مرا آلوده ی بهتان کنند

جان من پاک است و چون جان پاک باشد باک نیست

خود اگر ناپاک تن را طعمه ی نیران کنند

در بیابانی کجا از هر طرف فرسنگ هاست

پیکرم را بی کفن بی شستشو پنهان کنند.

لینک هایی در خصوص استاد حبیب یغمایی

لینک ۱

پس از آن تصمیم گرفتیم به سمت دریاچه نمک بریم که حدودا ۳۰ کیلومتر از خور به سمت طبس است و طبق راهنمایی آقای امینی اول به تابلوی لا اله الا الله رسیده و پس از رد کردن آن تابلویی در مورد “نماز” دیده می شود که همانجاست.در حالت معمولی کویر نمک با همان اشکال لوزی دیده میشود ولی زمانی که منطقه بارندگی داشته باشد، این آب داخل دشت جذب نشده و به صورت یک دریای وسیع ولی با عمق ۵تا ۲۰ سانت دیده می شود ه هیج ناهمواری ندارد و محیط عالی برای عکاسی و تست سرعت ماشین می شود

متاسفانه من نتوانستم پیدا کنم و با توجه به اینکه آفتاب در حال غروب بود، تصمیم گرفتیم برگردیم ولی در راه زدیم کنار و از غروب خورشید عکس های زیبایی گرفتیم

سایت در خصوص دریاچه نمک

لینک ۱

لینک۲

لینک۳

هوا تاریک شده بود و ما پس از خرید خوراکی و میوه به هتل والی بازگشتیم.

هتل والی شامل دو نوع اتاق می باشد. یکی به صورت سنی و لحاف و تشک و یکی به صورت تخت که ما به صورت سنی را انتخاب کردیم و برای یک شب /۳ نفر هزینه ۲۲۰۰۰۰۰ ریال را پرداخت کردیم .این هتل فضای زیبا و سنتی / اینترنت مجانی /پارکینگ و سالن کوچکی برای بلیارد و فوتبال دستی دارد

روز سوم سفر

فردا صبح پس از صرف صبحانه در محیطی آرام و نسبتا سنی (منوی صبحانه دقیقا مانند مهمانسرای نایین که در ابتدا توضیح داده شد) با دوستان چند دست بلیارد-۸ بازی کردیم و نهایتا ساعت ۲ خور را به مقصد نائین ترک کردیم .

اگر حدودا ۱۰ کیلومتر از خور که به سمت نایین حرکت کنید، تابلوی روستای مصر را سمت راست جاده خواهیم دید. این روستا از جاذیه های توریستی منطقه و بهترین راه برای رسیدن به کویر مصر می باشد.

روستای مصر

فکر می کنم از ابتدای جاده تا خود روستا حدود ۴۵ کیلومتر راه باشد و اگر اشتباه نکنم اولین تابلو ۴۵ کیلومتر را زده بود.

جاده بسیار خلوت بوده و ممکن است اتوبوس تور ها و یا ماشین های شخصی آفرود را ببینید .این مسیر جاده آسفالت دارد که تمام خودرو ها می توانند در آن تردد کنند. البته اسفالت جاده خراب بوده و پر از چاله های ریز است همچنین مسیر به صورت تپه ای بوده لذا ترجیحا آهسته رانندگی کنید و از مناظر لذت ببرید. در مسیر چند آب آنبار در راست جاده دیده می شود که ما برگشتن از یکی از آنها بازدید کردیم.

مسیر در ابتدا به صورت بیابان می باشد(مانند بقیه مسیر) ولی خیلی سریع پوشش گیاهی متفاوت شده و شکل کویر و شن نمایان می شود و این تغییر ناگهانی بسیار زیباست.(البته دوستم از از تغییر ترسید J )

همین جا بحث بود که بین من و دوستم مهدی فرق بین کویر و بیابان مطرح شد و صحبت های مختلفی بیان شد. در اینجا تفاوت بیابان و کویر را توضیح می دهم .

تفاوت بیابان با کویر (http://negarhossaini.persianblog.ir/post/)

البته قابل ذکر است که تفاوت بسیار ظریفی بین مناطق کویری و بیابانی وجود دارد که باعث میش ود که این دو منطقه به کرات با هم اشتباه گرفته شوند. بسیاری از مناطق ذکر شده به عنوان کویر در دل بیابان ها واقه شده که تمیز دادن آن ها از یک دیگر هر از چند گاهی برای افراد عادی بسیار مشکل است.

بیابان:تعریف بیابان از دیدگاه های مختلف فرق می کند. به عنوان مثال از نظر جغرافیا و اقلیم شناسی، بیابان های واقعی به سرزمینی گفته می شود که متوسط بارش سالانه آن کمتر از  ۵۰ mmاست.

در گیاه شناسی، کشاورزی و منابع طبیعی مناطقی را بیابان گویند که از لحاظ پوشش گیاهی بسیار فقیر باشد و یا سطح وسیعی از آن به کلی فاقد گیاه باشد. از دیدگاه اکولوژی یا سازمان ملل متحد بیابانی شدن یا پیشروی بیابان{ {Desertifi cationعبارت است از کاهش فعالیت های بیولوژیکی {کاهش فعالیت های انسان، حیوان و گیاه}.

بیابان ها عمدتا ً در قلمرو بین المدارین و یا برخی از مناطق بری، آن جا که زمستان های سرد و تابستان های گرم دارد، گسترش یافته است و حدود یک سوم از خشکی ها را اشتغال کرده و یونسکو وسعت آن را ۵۰ میلیون کیلومتر برآورده کرده است. با توجه ساده به نقشه پراکندگی بیابان ها، می توان دریافت که تقریباً بین مدارات ۲۰ تا ۴۰ درجه در نیم کره ی شمالی بیابان های صحرای آفریقا، عربستان، ایـران، آسیای مرکزی و آمریکای شمالی و در نیم کره ی جنوبی بیابان های شیلی، پرو، آرژانتین، آفریقای جنوب غربی و استرالیا گسترده شده اند.

در تقسیم بندی پوشش گیاهی {فلور} مخصوص نواحی بیابانی با توجه به شرایط خاک می توان به گیاهان ماسه دوست، نمک دوست، گیاهان خشکی پسند، گیاهان صخره دوست، گیاهان گچ دوست، گیاهان شن دوست اشاره کرد. آویشن، صبر زرد، نخودک، اسکنبیل، ریش بز، انجیر صحرایی و …

… و دم گاوی، گون، سیاه شور، مریم گلی، هندوانه ابوجهل، جغجغه، اسپندتیغ شیر، کاروان کش، انواع کاکتوس ها، قیچ، نی بیابان، گز، تاغ و …

البته قابل ذکر است که تفاوت بسیار ظریفی بین مناطق کویری و بیابانی وجود دارد که متاسفانه باعث می شود که این دو منطقه به کرات با هم اشتباه گرفته شوند بسیاری از مناطق ذکر شده به عنوان کویر در دل بیابان ها واقع شده که تمیز دادن آنها از یک دیگر هر از چندگاهی برای افراد عادی بسیار مشکل است.

از جانوران مناطق بیابانی می توان به  موش صحرایی، موش خاردار، سیاه گوش، روباه شنی، روباه ترکمنی، گوزن زرد ایرانی، کارکال، کفتار، خفاش، خرگوش، خارپشت، کانگورو، یوزپلنگ، بز وحشی، جبیر، گربه ی وحشی و … اشاره نمود

ویژگی های بیابان

مواد رسوبی آن بیشتر ماسه، شن، ریگ و … و خاک آن دارای بافت درشت تری نسبت به کویر است.مقدار شوری و نمک آن کمتر از کویر است.پوشش گیاهی در بیابان بسیار بسیار کم و نادر است.بیابان معمولاً فاقد آب است، مگر در واحه ها.بیابان برعکس کویر سطحی نسبتاً ناهموار دارد و خیلی مسطح نیست.به خاطر نبودن رطوبت با اندک بادی ذرات شن و ماسه حرکت کرده و از جایی به جای دیگر منتقل می شوند. ولی در کویر به خاطر وجود رطوبت و پوشش گیاهی جابجایی مواد به مراتب کمتر است.
کویر: به مناطقی اتلاق می شود لم یرزع در دل بیابان و انتهای حوزه ی آب خیز که به علت فشار آب در سطوح پایین زمین، نمک به سطح زمین نزدیک و موجب خشکی شدید می شود.

انواع کویر:

۱) کویر گیاهدار {گیاهان غیرزراعی مقاوم به شوری مثل نی، گز، خارشتر و اشنی‌‌ یان در آنها می روید. در این صورت گفته می ‌شود کویرهای گیاه ‌دار، زمین ‌هایی است که قابل کشاورزی نیست ولی گیاه دارد.}؛

۲) کویر فاقد گیاه {حتی پسته و خرما و جو که به شوری مقاومند، نمی ‌توانند در این زمین برویند. اما اگر مقدار نمک خاک از یک حدی بیشتر شود، تقریباً‌ از ۳ % دیگر هیچ گیاهی در آن به ‌عمل نخواهد آمد. در این صورت کویرهای فاقد گیاه ولی دارای قشر نمکی به‌ وجود می ‌آیند. مثل کویر مرکزی ایران}.

گرمسار، سمنان، دامغان و شاهرود در شمال کویر مرکزی واقع شده و خور و بیابانک و جندق در جنوب آن قرار گرفته است. این کویر است یعنی نمک‌ زار است، ولی دورتادور آن در وسط کویر دیگر هیچ گیاهی وجود ندارد. برای مثال، دشت کویر، کویر مرکزی ایران هیچ شباهتی با بیابان لوت ندارد یا به عنوان مثال یزد یک منطقه بیابانی است، اما ده تا کویر دارد، یعنی ده تا نمک ‌زار دارد. مثلاً‌ کویر ساغند با اطرافش هیچ شباهتی ندارد.

در کشور ما در حدود ۵۰ قطعه کویر وجود دارد که بزرگ ترین آن همین کویر مرکزی ایران است که مساحت آن صد هزار کیلومتر مربع است. این کویر، بزرگ ترین کویر یا نمک ‌زار دنیاست. در هیچ کجای دنیا با این وسعت نمک‌ زار وجود ندارد.

ویژگی های کویر: دارای خاک ریز بافت مثل رس و …است. پوشش گیاهی از نوع شوری پسند {هالوفیت} است.فاقد گیاه یا گیاه دارند که کویرهای گیاه دار به فراوانی یافت می شوند. کویرها اغلب دارای آب هستند و سطح آب هم معمولاً بالا است.
سطحی نسبتا صاف دارند و معمولاً آب ناهمواری های اطراف وارد آن می شود و به همین دلیل گاهی بصورت دریاچه های کوچک فصلی ظاهر می شوند. کویر معمولاً عارضه ای است در داخل بیابان.درجه ی شوری آن فوق العاده زیاد است. برای تشکیل کویر ۴ شرط لازم است:
۱) زمین‏ های پست؛ ۲) خاک‏ نرم و ریزدانه؛ ۳) سطح ایستادگی بالا و نوسان شدید فصلی آن و ۴) وجود املاح و سازنده ‏های تبخیری شور و غیرشور.
شاید عجیب برسد ولی علی رقم اینکه مصر به کویر معروف است ولی روستای مصر نسبتا سر سبز است، جوی اب روان داشته و کشاورزی می شود که در راه برگشت کنار یکی از این زمین های کشاورزی جهت چای خوردن توقف کرده و عکس های زیبایی گرفتیم.

در مصر چند مهمانسرا وجود دارد و همچنین امکاناتی نظیر شتر سواری و موتور۴ چرخ

شتر سواری و موتور نفری ۱۰۰۰۰۰ ریال بوده و ظرفیت موتور ۲ نفر می باشد.

در مسیر برگشت یک توقف کوتاهی در نزدیکی یک آب انبار داشته و به سرعت به سمت نایین حرکت کردیم. مسیر بشدت خسته کننده است. ماشین های سنگین، عدم روشنایی، پیچ های مسیر بخصوص در شب واقعا خسته کننده است.

ساعت ۱۰ شب به نایین رسیدم و به دنبال یک رستوران خوب می گشتیم و با راهنمایی مردم به یک رستوران رفتیم و اکبر جوجه سفارش دادیم.

اینجا بود که بین دوستان اختلاف نظر پیش آمد. من که کل این ۳ روز را رانندگی کرده بودم به شدت خسته بودم و رانندگی به سمت تهران از عهده من خارج و قطعا خطرناک بود و علی رقم اینکه فردا می بایست سر کار می رفتم، ترجیح می دادم شب را نائین بمانیم . یکی از دوستان هم موافق ماندن بود ولی نفر سوم با توجه به کاری که در تهران داشت، حتما باید می رفت لذا ایشان با اتوبوس به تهران رفته و ما هم شب را درهتل گل نرگس(در خصوص این هتل در ابتدا توضیح داده شده است) اقامت داشتیم

روز چهارم سفر

 

ساعت ۱۰:۳۰ پس از صرف صبحانه به سمت تهران حرکت کردیم و پس از چند توقف کوتاه برای استراحت و صرف نهار، ساعت ۳ بعداز ظهر به تهران رسیدیم

توضیحات کلی

• هوا در این چند روز بسیار خوب بود و با توجه به صحبت خود محلی ها، هوا هوای بهاره بود. ولی همیشه اینجوری نیست و زمستان کویر واقعا سرد است مخصوصا شب ها و اگر قصد سفر به صورت چادر خواب دارید که حتما لباس گرم بردارید
• دیدنی های ای مناطق بسیار زیاد است لذا حتما ۴ روز وقت بذارید و با توجه به مسیر طولانی شاید همیشه فرصت دیدن این زیبایی ها فراهم نشود.اگر فرصت داشتید از نائین به اصفهان هم یه سر بزنید. زمان زیادی نمی برد ولی اصفهان نصف جهان است دیگه
• مناطق کویری مقصد نمی خواهد . پس سعی کنید از مناظر بین راه هم استفاده کنید و عجله ای برای رسیدن نداشته باشید مخصوصا هنگام طلوع و غروب خورشید اگر در حال راندگی هستید حتما توقف کرده و این زمان نهایت لذت را ببرید.
• اگر چه کویر بسیار زیبا هست ولی طبیعت خشنی هم دارد که باید این خصلت را بشناسید. لذا تجهیزات مورد نیاز را داشته باشید و اگر به صورت offroad و outdoor مسافرت می کنید، یک شخص با تجربه به عنوان لیدر همراه داشته باشید
• جاده های این سفر بسیار زیبا و خلوت هستند ولی در عین حال بسیار خطرناک و هر ساله تعداد زیادی بر اثر خواب و سرعت زیاد کشته شده اند. لذا با سرعت مطمئن حرکت کنید.
• قسمت هایی که به رنگ آبی تایپ شده، از سایت دیگری نقل قول شده که منبع آن در ابتدای هر عنوان قید شده است.
• سوغات این منطقه زعفران ، پسته ، خرما ، داروهای گیاهی ، لبنیات ، انار، ارده، شیره خرما و یک نوع نان مخصوص که به صورت خشک آن بسیار خوشمزه است و البته فرش دستبافت ، حصیر بافی ، پارچه ها سنتی ، گلیم می باشد.
• این سفرنامه صرفا بر اساس نظرات و نگرش شخصی خودم بوده و ممکن است درست نبوده و یا بانظر دیگران متفاوت باشد./